L'Occitània
L’Occitania es una region linguïstica europea caracterizaa da la presença d’una lenga comuna, l’occitan, que correspond en granda part al sud de la França, lo parelh - dich Midi, embè 32 despartaments sus 192.000 kmq.
En Italia comprend 14 valadas e 120 comunas des provincias de Coni, Turin, Imperia e Cosença sus 4300 kmq. Es occitana decò la Val d’Aran sus lhi Pirenèus de l’Espanha, embè 450 kmq e una popolacion de 7.000 abitants. Sias regions istòricas son Gasconha, Lengadòc, Lemosin, Auvernha, Provença e Delfinat. L’Occitan, come portogués, espanhòl, catalan, francés, italian, franco-provençal, sard, ladin, romanés, dalmàtic, es una lenga neo-latina o romana. Quora Dante Alighieri dins lo XIV sècle fai una premièra classificacion des parlaas romanas gachant coma se disia l’adverbi afermatiu, dona lo nom a tres idiòmas, la lenga del sì, l’italian, la lenga de l’oil, oiltan o francés, e la lenga d’òc, l’occitan. Òc ven dal latin hoc est, es aquò, es parelh; la paraula Occitania passa parelh a indicar l’ensemp des regions entè era parlaa la lenga d’òc. Coma totas las lengas, l’Occitan a de variantas localas: las principalas son Gascon, Lengadocian, Provençal, Lemosin, Auvernhat, Vivarés o Occitan alpenc, qu’abarona decò las parlaas des valadas occitanas d’Italia.
